Wprowadzenie. Nie ma danych dotyczących epidemiologii ostrych białaczek (AL), w tym zachorowalności i czasu przeżycia, u osób dorosłych w Polsce. Dane raportowane przez Krajowy Rejestr Nowotworów są niepełne i nie oddają rzeczywistej liczby i struktury zachorowań. Znajomość liczby zachorowań i czasu przeżycia chorych na AL jest potrzebna do oceny zapotrzebowania na specjalistyczne metody diagnozowania i leczenia, w tym także kosztownego leczenia wspomagającego.

Cele badania. Celem badania było określenie liczby zachorowań na AL, w tym na ostre białaczki szpikowe (AML) i ostre białaczki limfoblastyczne (ALL) w Polsce z analizą podtypów białaczek i struktury wiekowej chorych, określenie współczynnika zachorowań na AL, w tym w różnych grupach wiekowych i województwach w kraju. Kolejnymi celami pracy były analiza rodzajów wykonanych badań diagnostycznych w chwili rozpoznania, analiza zastosowanego leczenia oraz ocena czasu przeżycia chorych na AL w Polsce zależnie od typu i podtypu białaczki, wieku chorych i zastosowanego leczenia.

Materiał i metody. Zgodnie z ustaleniami Polskiej Grupy ds. Leczenia Białaczek u Dorosłych (PALG) w 2003 roku w Instytucie Hematologii i Transfuzjologii (IHT) utworzono Rejestr Zacho­rowań na Ostre Białaczki u Osób Dorosłych oparty na zgłoszeniach przesyłanych w formie ankiet z ośrodków hematologicznych w Polsce. Na podstawie uzyskanych danych chorych dokonano analizy struktury zachorowań na AML i ALL, oszacowano wskaźnik zachorowalności i czas przeżycia chorych. Poniższe opracowanie przedstawia analizę zachorowań zgłoszonych w okresie od 2004 do 2010 roku.

Wyniki. Rocznie zgłaszano do Rejestru średnio 643 zachorowania na AL, łącznie odnotowano 4601 zachorowań między rokiem 2004 a 2010. Chorzy z rozpoznaniem AML stanowili ponad 80% wszystkich chorych. Analiza zachorowań na AML w grupach wiekowych wykazała zwiększenie liczby zachorowań z wiekiem. Wśród chorych na ALL najliczniejszą grupę stanowiły osoby poniżej 30. roku życia. Surowy współczynnik zachorowalności wynosił średnio 2,51/100 000 dla AL, 2,17/100 000 dla AML i 0,34/100 000 dla ALL. Największy współczynnik zachorowalności dla AML stwierdzono w grupie chorych powyżej 60. roku życia, z kolei dla ALL największy współczynnik zachorowalności odnotowano w grupie poniżej 30. roku życia. Mediana czasu całkowitego przeżycia (OS) dla AL. wynosiła 7,2 miesiąca, prawdopodobieństwo 3-letniego OS osiągnęło 21% chorych, a 5-letniego OS — 17,6%. W grupie AML mediana OS wyniosła 6 miesięcy, prawdopodobieństwo 3-letniego OS — 18,9%, a 5-letniego OS — 16%. W grupie ALL mediana OS wyniosła 13 miesięcy, prawdopodo­bieństwo 3-letniego OS — 29%, a 5-letniego OS — 25,8%. Wykazano znamienną zależność między OS a wiekiem chorych oraz dłuższe OS w grupie leczonej radykalnie, zwłaszcza w ramach badań klinicznych w porównaniu z leczonymi paliatywnie. W grupie AML najdłuższe OS obserwowano w grupie AML z towarzyszącymi powtarzalnymi zaburzeniami genetycznym i nie wykazano różnic w OS między chorymi na B-komórkową ostrą białaczkę limfoblastyczną (B-ALL) i T-komórkową ostrą białaczkę limfoblastyczną (T-ALL).

Wnioski. Rejestr Zachorowań na Ostre Białaczki u Dorosłych prowadzony w IHT w latach 2004–2010 nie oddaje liczby rzeczywistych zachorowań na AL w Polsce. Struktura i współczynniki zachorowań według grup wiekowych wykazały podobne tendencje do obserwowanych w innych krajach, podobnie jak analiza według płci. Prawdopodobieństwo OS chorych zarówno w młodszych, jak i starszych grupach wiekowych było porównywalne z raportowanym z innych krajów. Stwierdzono podobną zależność między OS a wiekiem chorych, podtypem AL i stosowanym leczeniem w porównaniu z doniesieniami pochodzącymi z innych rejestrów.