Tom 2, Supl. B (2011)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2012-02-28
Historia leczenia przewlekłej białaczki szpikowej
Tomasz Sacha
Tom 2, Supl. B (2011)
PRACE POGLĄDOWE
Opublikowany online: 2012-02-28
Streszczenie
Opisy białaczki autorstwa Cullena, Velpeau, Donne’a, Craigie i Bennetta pojawiły się w literaturze medycznej kilka lat przed tym, gdy o swojej obserwacji poinformował Rudolf Virchow
(1845 r.), uważany za odkrywcę przewlekłej białaczki szpikowej (CML). W 1878 roku Neumann ogłosił, że białaczki powstają w szpiku kostnym, a Ebstein wyodrębnił w 1889 roku
białaczki ostre i przewlekłe. Prawdopodobnie pierwszą substancją podawaną od XVIII wieku w leczeniu CML był 1-procentowy roztwór arszeniku (tzw. roztwór Fowlera). Na rok 1903
datuje się pierwsze zastosowanie radioterapii, a pierwszej splenektomii z powodu CML dokonano w 1886 roku. Erę nowoczesnej chemioterapii zapoczątkował cyklofosfamid — cykliczna pochodna estru gazu musztardowego, zastosowanego jako gaz bojowy pod Ypres w 1917 roku.
Pierwsze obserwacje opublikowano w 1946 roku. Od 1952 roku w badaniach klinicznych stosowano busulfan. Od lat 60. XX wieku stosuje się hydroksymocznik; wtedy również rozpoczęto wykonywanie zabiegów leukaferezy. Powyższe metody leczenia nie zmieniały jednak naturalnego przebiegu choroby i nie poprawiały przeżycia. Pierwszym lekiem istotnie poprawiającym rokowanie był wdrożony w 1980 roku interferon alfa. W 1978 roku przeprowadzono pierwszą eksperymentalną allogeniczną transplantację szpiku, a od 1994 roku podejmowano
próby wykonania przeszczepienia autologicznego. Nowoczesne leczenie, które diametralnie zmieniło losy chorych, rozpoczęło się od podania inhibitora kinaz tyrozynowych (TKI) I generacji — beta krystalicznej formy imatynibu w czerwcu 1998 roku. W 2004 roku rozpoczęto badania kliniczne nad pierwszym z dwóch TKI II generacji — dazatynibem, a w 2005 roku nad drugim z nich — nilotynibem. W 2008 roku rozpoczęto badania kliniczne z zastosowaniem ponatynibu — TKI III generacji zdolnym do hamowania rozwoju komórek obciążonych mutacją T315I, wywołującą oporność na stosowane dotychczas inhibitory.
Streszczenie
Opisy białaczki autorstwa Cullena, Velpeau, Donne’a, Craigie i Bennetta pojawiły się w literaturze medycznej kilka lat przed tym, gdy o swojej obserwacji poinformował Rudolf Virchow
(1845 r.), uważany za odkrywcę przewlekłej białaczki szpikowej (CML). W 1878 roku Neumann ogłosił, że białaczki powstają w szpiku kostnym, a Ebstein wyodrębnił w 1889 roku
białaczki ostre i przewlekłe. Prawdopodobnie pierwszą substancją podawaną od XVIII wieku w leczeniu CML był 1-procentowy roztwór arszeniku (tzw. roztwór Fowlera). Na rok 1903
datuje się pierwsze zastosowanie radioterapii, a pierwszej splenektomii z powodu CML dokonano w 1886 roku. Erę nowoczesnej chemioterapii zapoczątkował cyklofosfamid — cykliczna pochodna estru gazu musztardowego, zastosowanego jako gaz bojowy pod Ypres w 1917 roku.
Pierwsze obserwacje opublikowano w 1946 roku. Od 1952 roku w badaniach klinicznych stosowano busulfan. Od lat 60. XX wieku stosuje się hydroksymocznik; wtedy również rozpoczęto wykonywanie zabiegów leukaferezy. Powyższe metody leczenia nie zmieniały jednak naturalnego przebiegu choroby i nie poprawiały przeżycia. Pierwszym lekiem istotnie poprawiającym rokowanie był wdrożony w 1980 roku interferon alfa. W 1978 roku przeprowadzono pierwszą eksperymentalną allogeniczną transplantację szpiku, a od 1994 roku podejmowano
próby wykonania przeszczepienia autologicznego. Nowoczesne leczenie, które diametralnie zmieniło losy chorych, rozpoczęło się od podania inhibitora kinaz tyrozynowych (TKI) I generacji — beta krystalicznej formy imatynibu w czerwcu 1998 roku. W 2004 roku rozpoczęto badania kliniczne nad pierwszym z dwóch TKI II generacji — dazatynibem, a w 2005 roku nad drugim z nich — nilotynibem. W 2008 roku rozpoczęto badania kliniczne z zastosowaniem ponatynibu — TKI III generacji zdolnym do hamowania rozwoju komórek obciążonych mutacją T315I, wywołującą oporność na stosowane dotychczas inhibitory.
Słowa kluczowe
przewlekła białaczka szpikowa; leczenie; historia
Tytuł
Historia leczenia przewlekłej białaczki szpikowej
Czasopismo
Hematologia
Numer
Tom 2, Supl. B (2011)
Typ artykułu
Artykuł przeglądowy
Strony
1-7
Data publikacji on-line
2012-02-28
Słowa kluczowe
przewlekła białaczka szpikowa
leczenie
historia