Chłoniak z komórek płaszcza (MCL) jest rzadką postacią nowotworu układu chłonnego wywodzącą się z dojrzałego obwodowego limfocyta B z patognomoniczną dla jej powstania translokacją (11,14)(q13;q32) powodującą nadekspresję cykliny D1 u większości chorych. Charakteryzuje się nawrotowym i często agresywnym przebiegiem klinicznym. W chwili rozpoznania choroba jest zwykle w stadium zaawansowanym, z zajęciem narządów pozawęzłowych i wymaga leczenia systemowego. Obecnie nie ma ustalonego standardu postępowania terapeutycznego, zarówno w pierwszej, jak i kolejnych liniach leczenia. W przypadkach zaawansowanej choroby powszechnie uznaje się potrzebę stosowania leczenia o maksymalnej możliwej intensywności dostosowanej do wieku, stanu wydolności ogólnej i narządowej, z konsolidacją chemioterapią w dużych dawkach, z napromienianiem całego ciała (TBI) lub bez niego i autologicznym przeszczepieniem macierzystych komórek krwiotwórczych (auto-HSCT) w pierwszej całkowitej lub częściowej remisji. Leczenie choroby nawrotowej ma raczej charakter paliatywny i nie prowadzi do wyleczenia, poza nielicznymi przypadkami zastosowania allotransplantacji (allo- HSCT), obarczonej jednak dużą śmiertelnością. Wiele grup badawczych stara się określić biologiczne markery, dzięki którym można byłoby dobierać właściwą terapię. Widoczne w ostatnich latach wydłużenie czasu przeżycia jest niewątpliwie związane z intensyfikacją leczenia oraz zastosowaniem przeciwciał monoklonalnych. Ogromną nadzieję budzą nowe generacje leków ukierunkowanych molekularnie, będące w trakcie badań klinicznych.
Hematologia 2010; 1, 4: 330-341