Czy i jak rozwijać dializoterapię otrzewnową w Polsce?

Abstract

Dializoterapia otrzewnowa (DO) stanowi alternatywną w stosunku do hemodializy (HD) formę dializoterapii. W Polsce jej rozwój obserwowano w latach 90. ubiegłego wieku, i to zarówno w postaci ciągłej ambulatoryjnej dializy otrzewnowej (CADO), jak i automatycznej dializy otrzewnowej (ADO). Niestety, tak w Polsce, jak i na świecie przełom wieków przyniósł regres tej metody leczenia. Do przyczyn regresu na świecie należą: starzejąca się populacja pacjentów dializowanych (> 40%), inwalidyzacja chorych, brak wsparcia w środowisku (opieka środowiskowa, domy pomocy, hospicja), większa dostępność i rozwój miejsc hemodializacyjnych (udział prywatyzacji) oraz brak wiedzy wśród nefrologów na temat DO, bądź fałszywe przekonanie o niższości tej metody. Dodatkowymi przyczynami regresu DO w Polsce są: brak procedur i standardów opieki nad chorym dializowanym otrzewnowo umocowanych w realiach, brak programów edukacji przeddializacyjnej dla chorego i rodziny, niejasny opis świadczenia DO w Narodowym Funduszu Zdrowia (NFZ) oraz niechęć płatników do kontraktowania DO jako metody droższej od HD.
Wyniki badań oraz doświadczenia środowisk nefrologicznych innych krajów wskazują, że udział DO wśród metod dializoterapii powinien wynosić 20–30%, a koncepcja zintegrowanego leczenia nerkozastępczego zakłada oferowanie metody domowej terapii wszystkim chorym bez przeciwwskazań do tego typu leczenia. Nowoczesna DO z opieką może stworzyć pozytywną alternatywę terapii dla starszych chorych, z licznymi chorobami towarzyszącymi oraz inwalidztwem fizycznym i psychicznym. Niezbędne są aktywne działania obejmujące ustawiczną edukację personelu i pacjentów oraz aktywizację opieki ze strony zespołów lekarza rodzinnego.