Vol 3, No 1 (2010)
Prace poglądowe
Published online: 2010-03-31

open access

Page views 2593
Article views/downloads 16387
Get Citation

Connect on Social Media

Connect on Social Media

Ćwiczenia zespolenia tętniczo-żylnego do hemodializ

Marek Zbróg, Andrzej Paradowski, Piotr Misiewicz, Bożena Kaczmarek, Zbigniew Zbróg
Forum Nefrologiczne 2010;3(1):25-30.

Abstract

Przewlekła choroba nerek (PChN) jest schorzeniem, które rozwija się w wyniku utraty nefronów i ma zazwyczaj charakter postępujący, prowadzący do niewydolności nerek.
Obecnie stopień wydolności nerek określa się na podstawie filtracji kłębuszkowej (GFR), wyrażanej w ml/min/1,73 m2. W zależności od wielkości GFR, PChN dzieli się na 5 stadiów. Przy GFR mniejszym niż 15 ml/min/1,73 m2 pacjenci wymagają leczenia nerkozstępczego.
Jedną z metod leczenia nerkozastępczego są powtarzane zabiegi hemodializy. Skorzystanie z tej formy leczenia wymaga wytworzenia dostępu naczyniowego w postaci zespolenia tętnicy z żyłą, aby zapewnić dostateczny napływ krwi do dializatora. Czas pomiędzy wytworzonym zespoleniem a rozpoczęciem zabiegów hemodializy często określa się okresem dojrzewania zespolenia i powinien być wykorzystany do ćwiczeń, aby jak najlepiej przygotować zespolenie do nakłuwania przed zabiegami hemodializy.
Obecnie nie spotyka się zbyt dużo publikacji dotyczących ćwiczeń zespolenia tętniczo-żylnego (AV), a jeżeli się pojawiają, to są one ogólnikowe, dlatego podjęto próbę oceny wpływu ćwiczeń zespolenia AV na niektóre parametry na podstawie opracowanego schematu.
Analizie poddano 16 pacjentów z wytworzonym zespoleniem AV. Wykonano ultrasonograficzne badanie zespolenia metodą Dopplera przed 3-tygodniowym cyklem i po nim, w którym oceniano szerokość części żylnej zespolenia oraz szybkość przepływu krwi. Poddano także ocenie związek pomiędzy liczbą wykonanych ćwiczeń a szerokością naczynia, szybkością przepływu krwi w naczyniu, objętością krwi dopływającej do dializatora oraz eliminacją mocznika podczas zabiegu hemodializy. W analizie wyników stwierdzono, że odsetek wykonania zaleconych ćwiczeń ma wpływ na szybkość przepływu krwi w naczyniu, objętość krwi napływającej do dializatora oraz na wskaźnik redukcji mocznika (URR).
Ponadto wykazano, że mimo zaleceń medycznych oraz oczywistej potrzeby wykonywania ćwiczeń zespolenia zaangażowanie ze strony pacjentów nie osiągnęło zadowalającego odsetka, w związku z tym istnieje ciągła potrzeba edukacji pacjentów z PChN kwalifikowanych do leczenia hemodializami.

Article available in PDF format

View PDF (Polish) Download PDF file

References

  1. Luciak M. Przewlekła niewydolność nerek. PZWL, Warszawa 2002: 9.
  2. Myśliwiec M, Hryszko T. Przewlekła choroba nerek. In: Myśliwiec M. ed. Choroby nerek. PZWL, Warszawa 2008: 187.
  3. Czekalski S. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa) i inne choroby nerek w cukrzycy. Termedia Wydawnictwo Medyczne, Poznań 2007: 202.
  4. Koźmiński A. Zespół podkradania. Forum Nefrologiczne. 2008; 1: 144–146.
  5. Stanek-Piotrowska M. Zakażenia przetoki tętniczo-żylnej. Problemy Lekarskie. 2006; 3: 175–177.
  6. Zapalski S, Chęciński P. Przetoki tętniczo-żylne. In: Chęciński P. ed. Dostępy naczyniowe do dializ. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2001: 75.
  7. Pietura R. Przetoka dializacyjna 10 pytań głównych. Poradnik dla personelu medycznego stacji dializ. Zakład Radiologii Zabiegowej AM, Lublin .
  8. Kumar V, Depner T, Besarab A. Dostęp tętniczo-żylny do hemodializy. In: Daugirdas JT, Blade PG, Ing TS. ed. Podręcznik dializoterapii. Wyd. pol. . Czelej, Lublin 2008: 69.
  9. Straburzyńska-Lupa A, Straburzyński G. Podstawy leczniczego stosowania ruchu. In: Straburzyńska-Lupa A, Straburzyński G. ed. Fizjoterapia. PZWL, Warszawa 2006: 683.
  10. Kuliński W. Metody terapeutyczne w rehabilitacji. Termoterapia. In: Kwolka A. ed. Rehabilitacja medyczna. Urban & Partner, Wrocław 2004: 364.
  11. Domański C. Statystyczne testy nieparametryczne. PWE, Warszawa 1979.
  12. Hirth RA, Turenne MN, Woods JD, et al. Predictors of type of vascular access in hemodialysis patients. JAMA. 1996; 276(16): 1303–1308.
  13. Białobrzeska B. Rola pielęgniarki w edukacji pacjentów z przewlekłą chorobą nerek. Forum Nefrologiczne. 2008; 1: 45–51.
  14. Arkouche W, Brillet G, Cao-Huu T, et al. Infromation et recomendations aux patients concernant la protect-tion du capital vasculaire. Fiche patient n o 1: Protection du capital vasculaire. Néphrologie. 2004; 25: 145.
  15. Arkouche W, Brillet G, Cao-Huu T. Infromation et recomendations aux patients concernant la protect-tion du capital vasculaire. Fiche patient n o 2: Comment proteger et soigner fistule arte-rioveineuse. Néphrologie. 2004; 25: 147.
  16. Mikulska D. Rola pielęgniarki w opiece nad dostępami naczyniowymi u chorych poddanych zabiegom hemodializy. Praca Licencjacka. WSHE, Łódź 2008: 24–41.
  17. Kawecka A, Białobrzeska B, Kliś A. Dostęp naczyniowy. In: Rutkowski B. ed. Leczenie nerkozastępcze w praktyce pielęgniarskiej. Via Medica, Gdańsk 2008: 111.
  18. Brander B, Gronolleras C, Dauzat M, et al. Fréquence des thromboses des fistule artério-veineuses pour hémo-dialyse: aport de deux méthods de surveillance: le Doppler et la dilution des ultrasons. Néphrologie. 2004; 25: 17–22.
  19. Zapalski S, Oszkinis G. Powikłania powstałe podczas użytkowania przetok tętniczo-żylnych i ich leczenie. In: Chęciński P. ed. Dostępy naczyniowe do dializ. Urban & Partner, Wrocław 2001: 105–121.
  20. Pietura R, Szymańska A, Krzyżanowski W, et al. Diagnostyka obrazowa przetok dializacyjnych. Przegląd Lekarski. 2004; 7: 797–801.
  21. Weitzel WF. Preoperative hemodialysis fistula evaluation: angiography, ultrasonography and other studies, are they useful? Contrib Nephrol. 2008; 161: 23–29.
  22. Książek A, Załuski W. Leczenie nerkozastępcze. Techniczne aspekty hemodializy. W: Myśliwiec M. (red.). Choroby nerek. PZWL, Warszawa 2008: 524.



Renal Disease and Transplantation Forum