Basic HTML Version
8
www.fmr.viamedica.pl
WYBRANE
PROBLEMY
KLINICZNE
Ułatwione zostaje przyłączenie odpowied-
nich czynników transkrypcyjnych, dzięki
obecności adeniny w pozycji (-6) (sprzężona
z allelemT235). Prowadzi to do nasilenia eks-
presji genu ATG, co będzie skutkowało wzro-
stemstężenia tegobiałkawosoczu [15, 18, 19].
Rodzinny hiperaldosteronizm typu I
Pojawienie się nowego genu, będącego chi-
merą, w skład której wchodzi promotor genu
11,beta-hydroksylazy (CYP11B1-cytochrom
p450, podjednostka XIB polipeptydu 1)
i część kodująca genu syntazy aldosteronu
(CYP11B2- cytochrom p450 podjednostka
XIB polipeptydu 2), jest przyczyną rodzin-
nego hiperaldosteroizmu typu I (FH-I,
Fa-
milial Hyperaldosteronism type I
, zespół
GRA [
Glucocorticoid-Remediable Aldoste-
ronism
]). Oba geny, CYP11B1 i CYP11B2,
znajdują się na chromosomie 8 (8q21). Eks-
presja genu syntazy aldosteronu jest regulo-
wana przez ACTH (hormon adrenokortyko-
tropowy). Pojawienie się genu chimeryczne-
go (CYP11B1/B2) prowadzi do ektopowej
syntezy aldosteronu w warstwie pasmowatej
kory nadnerczy, co ma konsekwencje w po-
jawieniu się nadciśnienia wywołanego za-
trzymaniem wody i sodu. Zespół GRAmoż-
na leczyć glikokortykosteroidami (deksame-
tazon), co powoduje normalizację ciśnienia
tętniczego, obniżenie stężenia aldosteronu
we krwi oraz redukcję zaburzeń metabolicz-
nych [15, 20, 21].
Rodzinny hiperaldosteronizm typu II
Typ drugi rodzinnego hiperaldosteronizmu
(FH-II,
Familial Hyperaldosteronism type II
),
w odróżnieniu od GRA, nie poddaje się le-
czeniu glikokortykosteroidami. Przyczyną
FH-II nie jest gen chimeryczny CYP11B1/
/B2.Wrodzinach dotkniętychFH-II dokona-
no oceny dziedziczenia swoistych markerów
mikrosatelitarnych, a następnie wykluczono
sprzężenie tego zespołu z genem CYP11B2
(syntazy aldosteronu) lub genemAT1 kodują-
cym pierwszy typ receptora angiotensyny II.
W 2003 roku udało się zidentyfikować na
siódmym chromosomie
locus
(7p22), który
jest sprzężony z tym typem rodzinnego hi-
peraldosteronizmu [15, 20].
Zespół Gordona, geny WNK1 i WNK4
Zespół Gordona (PHAII, hipoaldostero-
nizm rzekomy typu II) dziedziczony autoso-
malnie dominująco objawia się występowa-
niem nadciśnienia z hiperkaliemią. Wbada-
niach wykazano niejednorodną przyczynę
zespołu Gordona — związaną z trzema
loci
.
Pierwszy znajduje się na długim ramieniu
chromosomu 1, drugi na chromosomie 17,
a trzeci na krótkimramieniu 12 chromosomu.
GenyWNK1 i WNK4 zostały zidentyfikowa-
ne jako te, w których mutacje są przyczyną
wystąpienia PHAII. Geny te kodują enzymy
z rodziny kinaz białkowych WNK [22]. Wy-
kryto duże delecje w obrębie pierwszego in-
tronu genuWNK1, natomiast na chromoso-
mie 12 stwierdzono cztery mutacje typu
zmiany sensu. Trzy z nich były położone
w odcinku genu WNK4 kodującym frag-
menty białka odznaczające się wysoce kon-
serwatywną sekwencją; są to kodony: 562,
564 lub 565. Przypuszcza się, że mutacje ge-
nów kinaz WNK mogą prowadzić do zwięk-
szonej reabsorpcji jonu chlorkowego [15].
Substytucja metioniny w pozycji 235
w łańcuchu polipetydowym ATG
Genetyczną predyspozycję do nadciśnienia
stanowi substytucja metioniny w pozycji 235
w łańcuchu polipetydowym angiotensyno-
genu (ATG) dokonana przez treoninę
(Met235Thr lub M235T). Polimorfizm wią-
że się także z wyższym stężeniemATGw oso-
czu. PolimorfizmM235T nie ma bezpośred-
niego wpływu na stężenie ATG w osoczu,
jednakże pozostaje w ścisłej korelacji z tran-
zycją G(-6)A (substancją guaniny [G] przez
adeninę [A] w promotorze oddalonym
o sześć nukleotydówodmiejsca inicjacji trans-
krypcji), co prowadzi do nasilenia transkryp-
cji genu ATG, a następnie do wzrostu stęże-
Gen ACE może odgrywać
dużą rolę w predyspozycji
do nadciśnienia
tętniczego