Współczesne wykorzystanie tikagreloru w ośrodkach medycznych w Polsce jako odzwierciedlenie przestrzegania wytycznych dotyczących terapii przeciwpłytkowej
Streszczenie
Wstęp. Tikagrelor to najnowszy doustny inhibitor receptora P2Y12 zalecany w leczeniu pierwszego rzutu w zawale serca
zarówno z uniesieniem, jak i bez uniesienia odcinka ST. Ostatnie doniesienia wskazują na niezadowalające wykorzystanie
w terapii nowych inhibitorów receptora P2Y12. Celem niniejszego badania była ocena współczesnego wykorzystania
tikagreloru w głównych ośrodkach medycznych zlokalizowanych na terenie województw kujawsko-pomorskiego, pomorskiego
oraz warmińsko-mazurskiego.
Materiały i metody. Przeprowadzono retrospektywną analizę danych pochodzących ze szpitalnych rejestrów, które
dotyczyły miesięcznej liczby zakupionych tabletek tikagreloru. Badanie obejmowało okres 3 lat — od stycznia 2015 do
grudnia 2017 roku. Przeanalizowano dane pochodzące z 15 ośrodków medycznych.
Wyniki. W trakcie okresu obserwacji kupiono w sumie 78 871 tabletek tikagreloru, a miesięczna mediana wyniosła
2013,5 z przedziałem międzykwartylowym (IQR) 1255–2996. Ilość wykorzystywanego tikagreloru wzrastała miesięcznie
o 7,9%. Najmniejszą ilość leku zarejestrowano w pierwszym miesiącu obserwacji (294; 0,37%), natomiast najwięcej tabletek
(4550; 5,77%) kupiono w październiku 2017 roku. Mediana ilości tikagreloru w roku 2017 (3934, IQR 3010–4270)
była ponad 4-krotnie większa od mediany w roku 2015 (980; IQR 728–1288; p < 0,001) i ponad 2-krotnie większa od
zaobserwowanej w 2016 roku (1689; IQR 1353–2479; p = 0,012). Ośrodek, w którym odnotowano największą sumaryczną
ilość zastosowanego tikagreloru (16 296; 20,6%), kupił w całym okresie obserwacji 291 razy więcej tabletek niż
ośrodek z najmniejszą zarejestrowaną ilością leku (56; 0,07%; p = 0,27).
Wnioski. Wykorzystanie tikagreloru istotnie się zwiększyło w ostatnich latach, co odzwierciedla wprowadzanie do
codziennej praktyki klinicznej zaleceń obecnych w aktualnych wytycznych dotyczących leczenia przeciwpłytkowego.
Obserwuje się znaczne zróżnicowanie pod względem użycia tikagreloru w poszczególnych ośrodkach.
Słowa kluczowe: tikagrelorinhibitory receptora P2Y12stosowanie wytycznych
Referencje
- Nawarskas JJ, Clark SM. Ticagrelor: a novel reversible oral antiplatelet agent. Cardiol Rev. 2011; 19(2): 95–100.
- Navarese EP, Buffon A, Kozinski M, et al. A critical overview on ticagrelor in acute coronary syndromes. QJM. 2013; 106(2): 105–115.
- Roffi M, Patrono C, Collet JP, et al. ESC Scientific Document Group . 2015 ESC Guidelines for the management of acute coronary syndromes in patients presenting without persistent ST-segment elevation: Task Force for the Management of Acute Coronary Syndromes in Patients Presenting without Persistent ST-Segment Elevation of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Heart J. 2016; 37(3): 267–315.
- Kubica J, Kubica A, Jilma B, et al. Impact of morphine on antiplatelet effects of oral P2Y12 receptor inhibitors. Int J Cardiol. 2016; 215: 201–208.
- Adamski P, Sikora J, Laskowska E, et al. Comparison of bioavailability and antiplatelet action of ticagrelor in patients with ST-elevation myocardial infarction and non-ST-elevation myocardial infarction: A prospective, observational, single-centre study. PLoS One. 2017; 12(10): e0186013.
- Adamski P, Ostrowska M, Sikora J, et al. Comparison of ticagrelor pharmacokinetics and pharmacodynamics in STEMI and NSTEMI patients (PINPOINT): protocol for a prospective, observational, single-centre study. BMJ Open. 2017; 7(4): e013218.
- Ibanez B, James S, Agewall S, et al. ESC Scientific Document Group . 2017 ESC Guidelines for the management of acute myocardial infarction in patients presenting with ST-segment elevation: The Task Force for the management of acute myocardial infarction in patients presenting with ST-segment elevation of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Heart J. 2018; 39(2): 119–177.
- Kubica J, Adamski P, Ostrowska M, et al. Morphine delays and attenuates ticagrelor exposure and action in patients with myocardial infarction: the randomized, double-blind, placebo-controlled IMPRESSION trial. Eur Heart J. 2016; 37(3): 245–252.
- Siller-Matula JM, Trenk D, Schrör K, et al. EPA (European Platelet Academy). Response variability to P2Y12 receptor inhibitors: expectations and reality. JACC Cardiovasc Interv. 2013; 6(11): 1111–1128.
- Steg PhG, James SK, Atar D, et al. Task Force on the management of ST-segment elevation acute myocardial infarction of the European Society of Cardiology (ESC). ESC Guidelines for the management of acute myocardial infarction in patients presenting with ST-segment elevation. Eur Heart J. 2012; 33(20): 2569–2619.
- Erlikh A, Gratsiansky NA. Adherence to guidelines on management of acute coronary syndrome in Russian hospitals is better in lower risk patients and this is associated with better outcomes of hospitalization. Eur Heart J. 2013; 34(Suppl 1): P485–P485.
- Kubica A, Obońska K, Fabiszak T, et al. Adherence to antiplatelet treatment with P2Y12 receptor inhibitors. Is there anything we can do to improve it? A systematic review of randomized trials. Curr Med Res Opin. 2016; 32(8): 1441–1451.
- Rakowski T, Siudak Z, Dziewierz A, et al. Contemporary use of P2Y inhibitors in patients with ST-segment elevation myocardial infarction referred to primary percutaneous coronary interventions in Poland: Data from ORPKI national registry. J Thromb Thrombolysis. 2018; 45(1): 151–157.
- Carrabba N, Bellandi B, Parodi G, et al. APpropriateness Assessment in Antiplatelet THerapY (APATHY) registry: Insight from current clinical practice. Int J Cardiol. 2017; 244: 13–16.
- De Luca L, Leonardi S, Cavallini C, et al. EYESHOT Investigators. Contemporary antithrombotic strategies in patients with acute coronary syndrome admitted to cardiac care units in Italy: The EYESHOT Study. Eur Heart J Acute Cardiovasc Care. 2015; 4(5): 441–452.
- Tscharre M, Egger F, Machata M, et al. Contemporary use of P2Y12-inhibitors in patients with acute coronary syndrome undergoing percutaneous coronary intervention in Austria: A prospective, multi-centre registry. PLoS One. 2017; 12(6): e0179349.
- Alexopoulos D, Goudevenos JA, Xanthopoulou I, et al. GRAPE Investigators. Implementation of contemporary oral antiplatelet treatment guidelines in patients with acute coronary syndrome undergoing percutaneous coronary intervention: a report from the GReek AntiPlatelet rEgistry (GRAPE). Int J Cardiol. 2013; 168(6): 5329–5335.
- Kubica J, Adamski P, Paciorek P, et al. Anti-aggregation therapy in patients with acute coronary syndrome - recommendations for medical emergency teams. Experts' standpoint. Kardiol Pol. 2017; 75(4): 399–408.
- Sahlén A, Varenhorst C, Lagerqvist Bo, et al. Contemporary use of ticagrelor in patients with acute coronary syndrome: insights from Swedish Web System for Enhancement and Development of Evidence-Based Care in Heart Disease Evaluated According to Recommended Therapies (SWEDEHEART). Eur Heart J Cardiovasc Pharmacother. 2016; 2(1): 5–12.
- Niezgoda P, Sikora J, Barańska M, et al. Crushed sublingual versus oral ticagrelor administration strategies in patients with unstable angina. A pharmacokinetic/pharmacodynamic study. Thromb Haemost. 2017; 117(4): 718–726.
- Kubica J, Adamski P, Buszko K, et al. Rationale and Design of the Effectiveness of LowEr maintenanCe dose of TicagRelor early After myocardial infarction (ELECTRA) pilot study. Eur Heart J Cardiovasc Pharmacother. 2018; 4(3): 152–157.
- Adamski P, Adamska U, Ostrowska M, et al. New directions for pharmacotherapy in the treatment of acute coronary syndrome. Expert Opin Pharmacother. 2016; 17(17): 2291–2306.
