Przepływ w gałęzi przedniej zstępującej lewej tętnicy wieńcowej u pacjentów z marskością wątroby
Streszczenie
Wstęp. Chociaż czynność serca u pacjentów z marskością wątroby oceniana w spoczynku wydaje się prawidłowa, to w warunkach wysiłku fizycznego lub obciążenia farmakologicznego ulega ona pogorszeniu. Zaburzenie czynności serca podczas obciążenia może być spowodowane dysfunkcją mikrokrążenia wieńcowego u tych chorych. Celem badania była ocena dysfunkcji mikrokrążenia wieńcowego u pacjentów z marskością wątroby przez pomiar rezerwy przepływu wieńcowego (CRF) za pomocą echokardiografii przezklatkowej.
Materiał i metody. Do badania włączono 38 chorych z marskością wątroby i 32 osoby zdrowe (grupa kontrolna). Oprócz standardowej echokardiografii dwuwymiarowej (2D) i echokardiografii doplerowskiej prędkość przepływu wieńcowego w odcinkach środkowym i dystalnym gałęzi przedniej lewej tętnicy zstępującej zmierzono za pomocą badania dopplerowskiego metodą fali pulsacyjnej bezpośrednio przed wlewem dipirydamolu i po nim. Rezerwę przepływu wieńcowego mierzono jako stosunek maksymalnego przepływu rozkurczowego w obciążeniu do maksymalnego przepływu rozkurczowego w spoczynku.
Wyniki. Rezerwa przepływu wieńcowego była istotnie niższa w grupie z marskością wątroby niż w grupie kontrolnej (2,01 ± 0,31 i 2,84 ± 0,62; p < 0,0001). Stwierdzono, że ze zmniejszeniem CFR wiązały się: wiek, zwiększenie masy mięśnia sercowego, wysoka aktywność aminotransferaz asparaginianowej i alaninowej, niskie stężenie hemoglobiny, wysokie stężenie białka C-reaktywnego, obniżone stężenie cholesterolu i zmniejszona liczba płytek krwi. Jednak tylko stężenie hemoglobiny i wiek były niezależnymi determinantami zmniejszonej CFR.
Wnioski. Zmniejszenie CFR u chorych z marskością wątroby sprzyja dysfunkcji mikrokrążenia wieńcowego, która może prowadzić do rozwoju kardiomiopatii wątrobowej (marskiej).
Słowa kluczowe: echokardiografiarezerwa przepływu wieńcowegomarskość
Referencje
- Kowalski HJ, Abelmann WH. The cardiac output at rest in Laennec's cirrhosis. J Clin Invest. 1953; 32(10): 1025–1033.
- Kwon HM, Hwang GS. Cardiovascular dysfunction and liver transplantation. Korean J Anesthesiol. 2018; 71(2): 85–91.
- Liu H, Song D, Lee SS. Cirrhotic cardiomyopathy. Gastroenterol Clin Biol. 2002; 26(10): 842–847.
- Michelsen MM, Pena A, Mygind ND, et al. Coronary flow velocity reserve assessed by transthoracic Doppler: the iPOWER study: factors influencing feasibility and quality. J Am Soc Echocardiogr. 2016; 29(7): 709–716.
- Saraste M, Koskenvuo J, Knuuti J, et al. Coronary flow reserve: measurement with transthoracic Doppler echocardiography is reproducible and comparable with positron emission tomography. Clin Physiol. 2001; 21(1): 114–122.
- Caiati C, Montaldo C, Zedda N, et al. Validation of a new noninvasive method (contrast-enhanced transthoracic second harmonic echo Doppler) for the evaluation of coronary flow reserve: comparison with intracoronary Doppler flow wire. J Am Coll Cardiol. 1999; 34(4): 1193–1200.
- Pugh RN, Murray-Lyon IM, Dawson JL. Transection of the oesophagus for bleeding esophageal varicies. Br J Surg. 1973; 60(8): 646–649.
- Lang RM, Bierig M, Devereux RB, et al. Chamber Quantification Writing Group, American Society of Echocardiography's Guidelines and Standards Committee, European Association of Echocardiography. Recommendations for chamber quantification: a report from the American Society of Echocardiography's Guidelines and Standards Committee and the Chamber Quantification Writing Group, developed in conjunction with the European Association of Echocardiography, a branch of the European Society of Cardiology. J Am Soc Echocardiogr. 2005; 18(12): 1440–1463.
- Devereux RB, Reichek N. Echocardiographic determination of left ventricular mass in man. Anatomic validation of the method. Circulation. 1977; 55(4): 613–618.
- Korcarz CE, Stein JH. Noninvasive assessment of coronary flow reserve by echocardiography: technical considerations. J Am Soc Echocardiogr. 2004; 17(6): 704–707.
- Rigo F. Coronary flow reserve in stress-echo lab. From pathophysiologic toy to diagnostic tool. Cardiovasc Ultrasound. 2005; 3: 8.
- Tesic M, Djordjevic-Dikic A, Giga V, et al. Prognostic value of transthoracic Doppler echocardiography coronary flow velocity reserve in patients with nonculprit stenosis of intermediate severity early after primary percutaneous coronary intervention. J Am Soc Echocardiogr. 2018; 31(8): 880–887.
- Ciampi Q, Cortigiani L, Pratali L, et al. Left bundle branch bock negatively affects coronary flow velocity reserve and myocardial contractile reserve in nonischemic dilated cardiomyopathy. J Am Soc Echocardiogr. 2016; 29(2): 112–118.
- Mocarzel LO, Rossi MM, Miliosse Bd, et al. Cirrhotic cardiomyopathy: a new clinical phenotype. Arq Bras Cardiol. 2017; 108(6): 564–568.
- Camici PG, Crea F. Coronary microvascular dysfunction. N Engl J Med. 2007; 356(8): 830–840.
- Löffler AI, Bourque JM. Coronary microvascular dysfunction, microvascular angina, and management. Curr Cardiol Rep. 2016; 18(1): 1.
- Cortigiani L, Rigo F, Gherardi S, et al. Prognostic meaning of coronary microvascular disease in type 2 diabetes mellitus: a transthoracic Doppler echocardiographic study. J Am Soc Echocardiogr. 2014; 27(7): 742–748.
- Cortigiani L, Rigo F, Gherardi S, et al. Coronary flow reserve during dipyridamole stress echocardiography predicts mortality. JACC Cardiovasc Imaging. 2012; 5(11): 1079–1085.
- Hildick-Smith DJ, Shapiro LM. Coronary flow reserve improves after aortic valve replacement for aortic stenosis: an adenosine transthoracic echocardiography study. J Am Coll Cardiol. 2000; 36(6): 1889–1896.
- Czernin J, Müller P, Chan S, et al. Influence of age and hemodynamics on myocardial blood flow and flow reserve. Circulation. 1993; 88(1): 62–69.
- de Souza JL, Rodrigues AC, Buck PC. [Coronary flow reserve in sickle cell anemia] [Article in Portuguese] . Arq Bras Cardiol. 2007; 88(5): 552–558.
- Rajappan K, Rimoldi OE, Dutka DP, et al. Mechanisms of coronary microcirculatory dysfunction in patients with aortic stenosis and angiographically normal coronary arteries. Circulation. 2002; 105(4): 470–476.
- Pozzi M, Carugo S, Boari G, et al. Evidence of functional and structural cardiac abnormalities in cirrhotic patients with and without ascites. Hepatology. 1997; 26(5): 1131–1137.
- Lee RF, Glenn TK, Lee SS. Cardiac dysfunction in cirrhosis. Best Pract Res Clin Gastroenterol. 2007; 21(1): 125–140.
- Ridker PM, Rifai N, Rose L, et al. Comparison of C-reactive protein and low-density lipoprotein cholesterol levels in the prediction of first cardiovascular events. N Engl J Med. 2002; 347(20): 1557–1565.
- Zeiher AM, Drexler H, Wollschläger H, et al. Endothelial dysfunction of the coronary microvasculature is associated with coronary blood flow regulation in patients with early atherosclerosis. Circulation. 1991; 84(5): 1984–1992.
- Wong F, Girgrah N, Graba J, et al. The cardiac response to exercise in cirrhosis. Gut. 2001; 49(2): 268–275.
- Hozumi T, Yoshida K, Akasaka T, et al. Noninvasive assessment of coronary flow velocity and coronary flow velocity reserve in the left anterior descending coronary artery by Doppler echocardiography. J Am Coll Cardiol. 1998; 32(5): 1251–1259.
- Erdogan D, Yildirim I, Ciftci O, et al. Effects of normal blood pressure, prehypertension, and hypertension on coronary microvascular function. Circulation. 2007; 115(5): 593–599.
