Wstęp. W wielu badaniach klinicznych wykazano związek hiperurykemii (HU) z występowaniem chorób układu sercowo-naczyniowego, nadciśnienia tętniczego, przewlekłej choroby nerek, zespołu metabolicznego. Od wielu lat toczy się dyskusja, czy HU jest niezależnym czynnikiem ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego czy zaburzeniem często współwystępującym z klasycznymi czynnikami ryzyka. Mimo wielu doniesień znaczenie HU w patogenezie chorób układu sercowo-naczyniowego jest wciąż do końca nieustalone.

Celem pracy była ocena częstości występowania HU u chorych z nadciśnieniem tętniczym oraz porównanie grup chorych leczonych hipotensyjnie z prawidłowym i podwyższonym stężeniem kwasu moczowego w surowicy.

Materiał i metody. Analizą retrospektywną objęto pacjentów z nadciśnieniem tętniczym kolejno hospitalizowanych w referencyjnym ośrodku kardiologicznym w latach 2009–2010. Analizowano dane kliniczne z uwzględnieniem chorób współistniejących, przebytego zawału serca i udaru mózgu, niewydolności serca, parametrów biochemicznych oraz wybrane parametry badania echokardiograficznego w grupach pacjentów z prawidłowym i podwyższonym stężeniem kwasu moczowego w surowicy krwi.

Wyniki. Analizą objęto 2076 pacjentów, w tym 1148 mężczyzn (55,3%) oraz 928 kobiet (44,7%). Prawidłowe stężenie kwasu moczowego (normourykemię [NU]) stwierdzono u 1423 osób (68,5%), HU — u 653 osób (31,4%). Średnia wieku w grupie z NU wynosiła 67,7 ± 11 lat, w grupie z HU — 70,1 ± 10 lat. W grupie NU było 771 mężczyzn (54,2%) oraz 652 kobiety (45,8%). W grupie HU było 377 mężczyzn (57,7%) oraz 276 kobiet (42,3%). Schorzenia współistniejące w grupach NU i HU występowały z następującą częstością: cukrzyca typu 2: 24,4% v. 29,7% (p = 0,0545), choroba niedokrwienna serca: 27,5% v. 35,1% (p = 0,1000), przebyty zawał serca: 8,3% v. 12,7% (p = 0,0044), przebyty udar mózgu: 4,7% v. 5,0% (p = 0,7453), migotanie przedsionków: 25,8% v. 40,1% (p=0,0001), niewydolność serca w II klasie według NYHA: 20,5% v. 22,7% (p = 0,3700), niewydolność serca w III klasie według NYHA: 11,0% v. 22,5% (p = 0,0004), niewydolność serca w IV klasie według NYHA: 1,3% v. 5,3% (p = 0,0001), GFR < 60 ml/min: 39,6% v. 66,3% (p < 0,0001), przerost mięśnia lewej komory: 36,3% v. 40,1% (p = 0,2800), frakcja wyrzutowa ≥ 50%: 61,2% v. 55,4% (p = 0,4200), frakcja wyrzutowa 36–49%: 24,2% v. 21,1% (p = 0,2600), frakcja wyrzutowa ≤ 35%: 14,5% v. 27,6% (p < 0,0001), hipercholesterolemia: 37,1% v. 40,6% (p = 0,3200), hipertriglicerydemia: 15,4% v. 14,1% (p = 0,5200), dyslipidemiamieszana: 15,2% v. 19,2% (p = 0,0339), dyslipidemia aterogenna u mężczyzn: 18,1% v. 20,2% (p=0,5000), dyslipidemia aterogenna u kobiet: 15,0% v. 24,1% (p = 0,0074).

Wnioski

1. U hospitalizowanych chorych z nadciśnieniem tętniczym i HU częściej niż u chorych z nadciśnieniem tętniczym i prawidłowym stężeniem kwasu moczowego występowały zaawansowana niewydolność serca, migotanie przedsionków, upośledzona funkcja nerek, dyslipidemia mieszana oraz dyslipidemia aterogenna u kobiet.

2. Hiperurykemia częściej występowała u chorych powyżej 55. roku życia niż u młodszych chorych w grupie hospitalizowanych pacjentów z nadciśnieniem tętniczym.

3. Konieczne są dalsze badania w celu ustalenia znaczenia hiperurykemii i korzyści z obniżania stężenia kwasu moczowego u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym.