Oddajemy Państwu ostatni w tym roku numer „Endokrynologii Polskiej”, który kończy 10-letni okres działalności aktualnej redakcji naszego pisma. Taki moment to zwykle czas podsumowań minionego okresu i wyciągania wniosków z naszym dokonań. Najważniejszą będzie opinia Państwa – naszych Czytelników.

My ze swej strony dziękujemy za współpracę Autorom nadesłanych prac, a Recenzentom za trud włożony w rzetelną ocenę manuskryptów, których przychodzi coraz więcej, z czego się bardzo cieszymy, ale jednocześnie musimy odrzucać ich ponad 80%.

Ten ostatni w 2015 roku zeszyt „Endokrynologii Polskiej” otwiera Praca oryginalna wpisująca się w aktualny trend badawczy analizujący zdarzenia zakrzepowo-zatorowe w chorobach endokrynnych. Podjęto w niej próbę opisania sposobu w jaki dysfunkcja tarczycy może odgrywać pewną rolę w kaskadzie krzepnięcia i wykazano, że wśród pacjentów z podejrzeniem żylnych powikłań zatorowo-zakrzepowych, stężenie TSH we krwi jest niezależnym czynnikiem prognostycznym obecności tych powikłań, równolegle do płci, wieku oraz stężenia D-dimerów i CRP.

Niektóre badania wykazały zwiększone ryzyko wystąpienia guzków tarczycy u pacjentów z podwyższonym stężeniem TSH we krwi, nawet jeśli stężenie to nie przekracza zakresu wartości referencyjnych. Wyniki publikowanego przez nas badania sugerują, że u pacjentów z guzkami tarczycy, ryzyko raka wzrasta równolegle do stężenia TSH w osoczu, co jest jeszcze bardziej widoczne u tych ze stężeniem TSH powyżej 1,64 mU/l. Odnotowano również związek pomiędzy podwyższonym stężeniem TSH i rozmiarem guza.

W kolejnej pracy nie wykazano różnic w przydatności prognostycznej surowiczych stężeń tyreoglobuliny pooperacyjnej i stymulowanej tyreoglobuliny poablacyjnej. Ta druga jednak, przy stężeniu ≤ 1,24 ng/ml pozwala z większą czułością przewidzieć remisję choroby i może mieć szczególne znaczenie rokownicze u pacjentów z wyjściowo wysokim ryzykiem rozsiewu choroby.

Przerzuty do tarczycy ujawnia się podczas autopsji z częstością 2–24%, jednak klinicznie stwierdza się je rzadziej, u 0,1–3%. Celem jednej z prac była analiza częstości ujawniania podczas diagnostyki tyreologicznej przerzutów do tarczycy i węzłów chłonnych szyi nowotworów innych niż pierwotne tarczycy u osób z dodatnim i ujemnym wywiadem nowotworowym oraz analiza obrazu USG przerzutów.

W kolejnej pracy przedstawiono wczesne i odległe wyniki leczenia mikrochirurgicznego gruczolaków kortykotropowych w przebiegu zespołu Nelsona przeprowadzonych w jednym z polskich ośrodków neurochirurgicznych.

Wykazanie istnienia zależności między omentyną-1 a szeregiem markerów metabolizmu tkanki kostnej u dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym wskazuje na udział tej adipokiny w regulacji dynamicznej równowagi między procesami kościotworzenia i resorpcji kości, co jest przedmiotem kolejnej pracy oryginalnej. Omentyna-1 działa niekorzystnie na remodeling kostny u tych chorych, wpływając zarówno na tworzenie tkanki kostnej, jak i jej resorpcję.

Następną pracę w tym dziale poświęcamy ^99mTc-sestamibi, który jest radiofarmaceutykiem stosowanym standardowo w ocenie perfuzji mięśnia sercowego. Ze względu na właściwości onkofilne pozwala czasem na uwidocznienie patologii gruczołu tarczowego. U 12,4% z poddanych scyntygrafii serca stwierdzono nieprawidłowe gromadzeniem radioznacznika w tarczycy. W 31,7% z nich rozpoznano wole wieloguzkowe, w 29,2% pojedynczy guzek tarczycy, w 26,8% autoimmunizacyjną chorobę tarczycy, a w 2,4% raka brodawkowatego tarczycy. Z drugiej strony w 29,2% nieprawidłowego gromadzenia radioznacznika nie potwierdzono choroby tarczycy.

W ostatniej z prac oryginalnych zaprojektowanej w celu oceny ochronnego wpływu suplementacji L-argininą i witaminą C na zawartość wisceralnej tkanki tłuszczowej i insulinooporność u szczurów żywionych dietą bogatotłuszczową wyciągnięto interesujące wnioski. Otóż suplemetacja L-argininą może chronić szczury żywione dietą bogatotłuszczową przed gromadzeniem tłuszczu trzewnego poprzez wpływ na aktywność metaloproteinaz oraz poprawę insulinowrażliwości.

Praca poglądowa, którą prezentujemy w tym numerze EP pochodzi z Wielkiej Brytanii. Autorzy zapoznają nas z pojęciem i znaczeniem kisspeptyn, szczególnie w aspekcie ich roli w płodności i reprodukcji.

Pierwszy z przedstawionych opisów przypadków pochodzi z ośrodka łódzkiego i porusza problem występowania rodzinnej częściowej lipodystrofii w kontekście diagnostyki zespołu policystycznych jajników.

Z kolei druga praca w tej kategorii, pochodząca z Indii opisuje bardzo rzadki i dobrze udokumentowany przypadek amyloidozy przysadki. Autorzy sugerują obecność potencjalnie nowego związku pomiędzy amyloidozą plamkowatą a przebiegiem klinicznym makrogruczolaka prolaktynowego przysadki.

Zbliża się okres świąteczny, stąd w imieniu Redakcji i swoim własnym składam Państwu najserdeczniejsze życzenia radosnych, pełnych rodzinnego ciepła Świąt Bożego Narodzenia oraz wielu sukcesów i wszelkiej pomyślności w nadchodzącym 2016 roku.

W imieniu Redakcji

Beata Kos-Kudła