Basic HTML Version
45
Łukasz Dobaj i wsp
., Borelioza i całkowity blok przedsionkowo-komorowy
www.chsin.viamedica.pl
Borrelia afzelii
,
B. garini
i
B. burgdorferi
sensu stricto (s.s.)
,
określane wspólną nazwą
Borrelia burgdorferi sensu lato
(s.l.)
i klasyfikowane jako Gram-ujemne bakterie w ro-
dzinie
Spirochaetaceae
[1–3]. W Polsce obserwuje się
wzrost liczby rejestrowanych przypadków — z 8255
w2008 rokudo 10 333w2009 roku, niecomniej nowych
zachorowań—w 2010 roku odnotowano 9011 [5]. Pol-
ska jest uznawana za teren endemiczny tej choroby, co
oznacza, że niemawnaszymkraju obszarówwolnych
od zakażonych krętkami boreliozy kleszczy, a woje-
wództwa podlaskie, warmińsko-mazurskie i opolskie
to tereny szczególnego zagrożenia. Do zakażenia czło-
wiekamoże dojśćwwyniku ukąszenia przez zainfeko-
wanego krętkami boreliozy kleszcza pospolitego, któ-
rego populacjawPolsce jest zakażona krętkami
B. burg-
dorferi s.l.
w 0,77–58% [6].
W nieleczonej chorobie wyróżnia się trzy okresy.
Wczesne zakażenie miejscowe, tak zwany rumień
wędrujący (ECM,
erytema
chronicum migrans
), pojawia
się 3–32 dni po ukąszeniu zainfekowanego kleszcza
u 70–80% chorych [7]. Po kilku tygodniach rozwija się
uogólnione zakażenie, z zajęciemmiędzy innymi ukła-
du nerwowego, stawów i serca. W okresie późnym
dominują objawy skórne, stawowe i neurologiczne.
Objawy sercowo-naczyniowe LB są obserwowane sto-
sunkowo rzadko i występują u 0,3–4% nieleczonych
chorych w Europie i u 4–10% nieleczonych chorych
w Ameryce Północnej [1–4]. Najczęściej boreliozowe
zapalenie serca (LC,
Lyme carditis
) objawia się zaburze-
niami czynności układu bodźcoprzewodzącego, głów-
nie w postaci bloku przedsionkowo-komorowego
o różnym stopniu nasilenia [1–4]. Boreliozowe zapale-
nie sercamoże się także objawiać zaburzeniami kurcz-
liwości mięśnia sercowego z rozwojem zastoinowej
niewydolności serca, zapaleniem osierdzia czy też na-
głymzgonemsercowym [1–4]. Bardzo rzadko LCmoże
dawać obraz ostrego zespołu wieńcowego [8].
OPIS PRZYPADKU
Mężczyzna w wieku 56 lat, z zawodu pracownik
leśny, dotychczas nieleczony na choroby układu krą-
żenia, został przyjęty na oddział kardiologii z powodu
migotania przedsionków z blokiem przedsionkowo-
-komorowym III stopnia i zastępczym rytmem z łącza
przedsionkowo-komorowegoo częstości 35/min (ryc. 1).
Wwywiadzie pacjent podawał: ograniczenie toleran-
cji wysiłku od ponad roku, zawroty głowy, duszność
wysiłkową z nasileniem objawów w ciągu ostatnich
2 miesięcy. W badaniu przedmiotowym, poza brady-
kardią i podwyższonym ciśnieniem tętniczym, nie
stwierdzono istotnych odchyleń. Wbadaniach labora-
toryjnych nie obserwowano zwiększonych wartości
wskaźników zapalnych oraz martwicy mięśnia serco-
wego. Badanie radiologiczne klatki piersiowej było
prawidłowe. W badaniu echokardiograficznym uwi-
doczniono uogólnione upośledzenie kurczliwości le-
wej komory, z obniżeniem frakcji wyrzutowej lewej
komory do 45%, oraz umiarkowanie poszerzoną jamą
Rycina1.Migotanieprzedsionkówzblokiemprzedsionkowo-komorowymIII stopnia i zastępczymrytmemz łącza
przedsionkowo-komorowegooczęstości 35/min