Basic HTML Version
3
Margus Viigimaa i wsp.,
Nadciśnienie tętnicze a zaburzenia czynności seksualnych
www.chsin.viamedica.pl
ich obrzmienie, nawilżenie pochwy
i orgazm. Dane dotyczące patofizjolo-
gii zaburzeń funkcji seksualnychuko-
biet znadciśnieniemsą znacznieuboż-
sze niż te dotyczącemężczyzn. Jednak
dostępne wyniki badań potwierdzają
strukturalne i czynnościowe zaburze-
nia analogiczne do występujących
u mężczyzn. Wydaje sie, że NO, kate-
cholaminy i angiotensyna II, podobnie
jak u mężczyzn, odgrywają kluczową
rolę w kobiecych narządach płcio-
wych. W związku z tym nadciśnienie
tętnicze wywiera taki sam szkodliwy
wpływ na funkcje seksualne u kobiet.
Istnieje pilna potrzeba przeprowadze-
nia dalszych badańw celu ostateczne-
go ustalenia związków przyczyno-
wych między nadciśnieniem tętni-
czym i dysfunkcja seksualną u kobiet.
Silnyzwiązekzaburzeńfunkcji sek-
sualnych u kobiet i mężczyzn z nad-
ciśnieniem tętniczym znajduje odbicie
wczęstości tychzaburzeńuchorychna
nadciśnienie.Doniesienianiezmiennie
potwierdzają, żesąoneczęsteuchorych
na nadciśnienie; szacuje się, że u osób
z nadciśnieniemtętniczymprawdopo-
dobieństwo rozwoju zaburzeń erekcji
jest 7-krotnie wyższe niż u osób z pra-
widłowymi wartościami ciśnienia,
u których ryzyko względne wystąpie-
nia tychzaburzeńwynosi 1,3–6,9 [8, 10].
Wiele wyników badań wskazuje, że
dysfunkcjaseksualna jestniemal 2-krot-
nie częstszauosób znadciśnieniemniż
u osób z prawidłowym ciśnieniem tęt-
niczym [18], a ponadto u chorych na
nadciśnienie zwykle zaburzenia te są
bardziej nasilone [19]. Dane dotyczące
rozpowszechnienia zaburzeń funkcji
seksualnych u kobiet z nadciśnieniem
tętniczym są nieliczne. Według naj-
nowszych doniesień występują one
u 42,1% kobiet z nadciśnieniem, nato-
miast w populacji kobiet z prawidło-
wymciśnieniemtętniczymodsetek ten
wynosi 19,4% [20]. Uznanymi czynni-
kamipredykcyjnymi zaburzeńczynno-
ści seksualnych są: podwyższone ciś-
nienie tętnicze, starszywiek, długi czas
trwania i niedostateczna kontrola ciś-
nienia tętniczego oraz stosowanie
b
-adrenolityków[19, 20], jednak istotne
znaczenie ma identyfikacja dodatko-
wych czynników. Takimdodatkowym
czynnikiemmożebyćobturacyjnybez-
dech senny, który często towarzyszy
nadciśnieniu, a zaburzenia funkcji sek-
sualnych są bardzo rozpowszechnione
u takich pacjentów [21, 22].
ZABURZENIA CZYNNOŚCI
SEKSUALNYCH JAKO „WCZESNY
WSKAŹNIK DIAGNOSTYCZNY”
CHOROBY UKŁADU SERCOWO-
-NACZYNIOWEGO
Choroby układu sercowo-naczy-
niowego są główną przyczyną zgo-
nów, dlatego ich rozpoznanie we
wczesnymbezobjawowymokresie jest
bardzo ważne. Liczne dane sugerują,
że zaburzenia erekcji mogą wskazy-
wać na obecność bezobjawowej choro-
by układu sercowo-naczyniowego.
Uważa się, że w większości przypad-
ków zaburzenia czynności seksual-
nychmająpodłożenaczyniowe, aprzy
tymdo rozwojuobu jednostek klinicz-
nych prowadzi wspólny patomecha-
nizm. Miażdżyca i dysfunkcja śród-
błonka, zwłaszczaupośledzenie zależ-
nej od NO relaksacji naczyń krwiono-
śnych, to mechanizmy występujące
iwjednym, iwdrugimprzypadku. Po-
wyższe dane stanowią logiczną pod-
stawę założenia, że zmiany naczynio-
we predysponujące do chorób układu
sercowo-naczyniowego rozwijają się
wcześniejwmałychnaczyniachprącia
(średnica 1–2 mm) niż w naczyniach
o większym przekroju, takich jak: tęt-
nice wieńcowe (3–4 mm), tętnica szyj-
nawewnętrzna (5–7mm) i tętnicaudo-
wa (6–8 mm), zgodnie z zasadą „hipo-
tezy wielkości tętnicy” [23].
W badaniach potwierdzono, że
u pacjentówz chorobąwieńcową, na-
wet bezobjawową, zapadalność na
zaburzenia funkcji seksualnych jest
wysoka, a główną rolę w patomecha-
nizmie tych zaburzeń odgrywają dys-
funkcja śródbłonka i subkliniczny
proces zapalny [24–26]. U takich pa-
cjentówzaburzenia erekcji korelowa-
ły z liczbą zwężonych naczyń oraz
poprzedzały wystąpienie objawów
dławicowych i rozwój jawnej klinicz-
nie chorobywieńcowej. Oszacowano,
że średni odstęp czasowy między
wystąpieniem zaburzeń erekcji a po-
jawieniem się objawów choroby
wieńcowej wynosił około 3 lata [27].
Ustalono, że zaburzenia erekcji są nie-
zależnym czynnikiem ryzyka chorób
układu sercowo-naczyniowego, a ha-
zard względny, w porównaniu z tra-
dycyjnymi czynnikami ryzyka (hiper-
lipidemia, palenie tytoniu, dodatni
wywiad rodzinny), jest większy lub
równy 1,45 [28]. W kolejnych pro-
spektywnych badaniach wykazano,
że zaburzenia erekcji są niezależnym
czynnikiempredykcyjnymwystąpie-
nia w przyszłości incydentów serco-
wo-naczyniowych [29, 30]. Znaczenie
predykcyjne tych zaburzeń, wodnie-
sieniu do incydentów sercowo-na-
czyniowych, potwierdzono również
upacjentówzgrupywysokiegoryzyka,
będących uczestnikami badań ON-
TARGET i TRANSCEND [31]. Jednak
ostatnio upacjentówbez chorób ukła-
du sercowo-naczyniowego wykaza-
no, że zaburzenia erekcji nie zwięk-
szają możliwości prognozowania
chorób układu sercowo-naczyniowe-
gow stosunku do tradycyjnych czyn-
ników ryzyka [32]. Konieczne są dal-
sze badaniaw tej dziedzinie, aby uzy-
skać rozstrzygające dane. Biorąc pod
uwagę podobieństwa dotyczące roz-
woju embrionalnego oraz fizjologii
kobiecych i męskich narządów płcio-