Basic HTML Version
2
Choroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 1
www.chsin.viamedica.pl
ci seksualnych u chorych na nadciś-
nienie tętnicze, działającą początko-
wowoparciu o ośrodki hipertensjolo-
giczne o statusie ESH
Centers of Excel-
lence
, a następnie rozszerzanie jej za-
sięgu; wdrażanie programów eduka-
cyjnych we współpracy z narodowy-
mi towarzystwami hipertensjolo-
gicznymi. Drugi cel może zostać zre-
alizowany dzięki ścisłej współpracy
z innymi towarzystwami naukowymi
zrzeszającymi specjalistów zajmują-
cych się leczeniemzaburzeń czynnoś-
ci seksualnych, takich jak: towarzy-
stwa urologiczne, ginekologiczne,
seksuologiczne, psychiatryczne i tym
podobne, poprzez organizowanie
wspólnych działań służących rozpro-
pagowaniu wiedzy o zaburzeniach
czynności seksualnych jako „wcze-
snymoknie diagnostycznym” chorób
układu sercowo-naczyniowego.
SKALA PROBLEMU
Zdrowie seksualne jest integralną
częściązdrowia człowieka i jegodobro-
stanu psychosocjalnego. Zaburzenia
erekcji określa się jako utrzymującą się
niezdolność do osiągnięcia i/lub pod-
trzymania erekcji wystarczającej do
odbycia stosunku seksualnego [6]. De-
finicja zaburzeń funkcji seksualnych
ukobiet jestbardziej złożona;określasię
je jako utrzymujące się lub nawracają-
cezmniejszeniepożądaniaseksualnego
lub uczucia podniecenia, trudność lub
niemożność osiągnięcia orgazmu lub
odczuwanie bólu podczas stosunku
płciowego [7]. Nie ma precyzyjnych
danychdotyczącychczęstości zaburzeń
funkcji seksualnych w populacji ogól-
nej. Doniesienia z kilku badań epide-
miologicznychwskazują, żewystępują
oneu7–53%populacji ogólnej;według
najbardziejprawdopodobnychszacun-
kówczęstość tychzaburzeńwynosi 15–
–20% [8–12]. Co jest najbardziej zaska-
kujące dla lekarzy nieobeznanych z te-
matem, zaburzenia czynności seksual-
nych częściej występują u kobiet niż
u mężczyzn (43%
v.
31% w Stanach
Zjednoczonych w 1999 r.) [11]. Jednak
dostępne dane, dotyczące rozpo-
wszechnienia tych zaburzeń u obu płci
w populacji ogólnej i w określonych
podgrupachosóbobciążonych czynni-
kami ryzyka sercowo-naczyniowego,
nie pozwalają na wyciagnięcie jedno-
znacznych wniosków, co świadczy
o pilnej potrzebie prowadzenia dal-
szych badań, które pozwoliłyby do-
kładnie ocenić skalę problemu.
DANE PATOFIZJOLOGICZNE
ŁĄCZĄCE NADCIŚNIENIE TĘTNICZE
Z ZABURZENIAMI CZYNNOŚCI
SEKSUALNYCH
Nadciśnienie tętnicze i zaburzenia
czynności seksualnych są często spo-
tykanymi jednostkami klinicznymi,
które współwystępują samodzielnie
lub w połączeniu z innymi choroba-
mi. Według szacunkowych danych
w 2000 roku na nadciśnienie tętnicze
chorowało około 26,4% światowej
populacji. Prognozuje się, że do 2025
roku odsetek dorosłych osób z nad-
ciśnieniem tętniczymzwiększy się do
60%, co oznacza, że choroba ta do-
tknie 1,5miliarda osób na całymświe-
cie [13]. Biorąc pod uwagę ciągłe
zwiększanie się długości życia i zależ-
ny od wieku związek między nad-
ciśnieniem tętniczym i zaburzeniami
funkcji seksualnych, w następnych
dekadach należy się spodziewać
gwałtownegowzrostu liczby chorych
z tymi zaburzeniami. Istnieją jednak
głębsze powiązania między nadciś-
nieniem i dysfunkcją seksualną. Poja-
wia się coraz więcej danych na temat
roli samoistnego nadciśnienia tętni-
czego jako takiego w patofizjologii
zaburzeń funkcji seksualnych.
Układ naczyniowy prącia odgry-
wa najważniejsza rolę w mechani-
zmiewzwodu prącia. Bodźce z ośrod-
kowego i obwodowego układu ner-
wowego powodują skurcz lub rozluź-
nienie mięśniówki naczyń prącia, ale
warunkiem osiągnięcia erekcji jest
również odpowiednie środowisko
hormonalne. Zaburzenia w struktu-
rze i/lub czynności naczyń prącia
mogą upośledzać zdolność do osiąga-
nia erekcji i stanowią przyczynę zabu-
rzeń funkcji seksualnych u znacznej
większości mężczyzn z nadciśnie-
niem tętniczym. Dane naukowe
wskazujące, że zwężenie naczyń spo-
wodowane przez zwiększone ciśnie-
nie tętnicze jest następstwem zmian
miażdżycowych i przerostu mięśni
gładkich tętnic jamistych, co prowa-
dzi do ograniczenia napływu krwi do
naczyń prącia, dowodzą istnienia
bezpośredniego związku przyczyno-
wo-skutkowego między nadciśnie-
niem i zaburzeniami erekcji [14]. Po-
nadto długotrwałe narażenie na pod-
wyższonewartości ciśnienia systemo-
wego prowadzi do upośledzenia neu-
rogennej i zależnej od mięśniówki
gładkiej relaksacji naczyń pod wpły-
wem tlenku azotu (NO,
nitric oxide
),
który ma podstawowe znaczenie
w osiąganiu i utrzymaniu wzwodu
prącia [15]. Warto zwrócić uwagę, że
angiotensyna II przyczynia się do
skurczu mięśni gładkich ciał jami-
stych, działając w ten sposób jako
czynnik sprzyjający zakończeniu
erekcji [16]. Wmechanizmiewzwodu
uczestniczy również wiele różnych
enzymów o właściwościach wazoak-
tywnych — należą do nich: katecho-
laminy, bradykininy, hormony płcio-
we, endotelina 1, tlenek węgla i kina-
zy Rho-Rho, ale, aby sprecyzować ich
rolę, konieczne są dalsze badania [17].
Fizjologia funkcji seksualnych
ukobiet równieżwiąże się z aktywacją
nerwowo-naczyniową, powodującą
napływkrwi do narządówpłciowych,